De perspectiefgerichte benadering

Debatten over het schoolcurriculum worden doorgaans gedomineerd door twee posities. Voorstanders van een leerlinggericht curriculum willen leerlingen vormen door hun karaktereigenschappen (zoals creativiteit, doorzettingsvermogen en openheid) te ontwikkelen. Voorstaanders van een leerstofgericht curriculum willen leerlingen vormen door de toe-eigening van kennis.

Bij de ontwikkeling van het landelijk kerncurriculum levensbeschouwing en religie hebben we ons laten inspireren door drie vormingstheoretici die de tegenstelling tussen leerling- en leerstofgericht curriculumontwerp willen overbruggen: Gert Biesta, Wolfgang Klafki en Fred Janssen. Geïnspireerd door Fred Janssens ‘perspectiefgerichte benadering’ tot curriculumontwerp en vakdidactiek hebben we negen perspectieven voor het vakgebied levensbeschouwing en religie geïdentificeerd en beschreven. De verschillende perspectieven werpen op een eigen manier licht op levensbeschouwing en religie. Door met de perspectieven in samenhang te leren werken, maken leerlingen kennis met levensbeschouwing en religie zowel van buitenaf als van binnenuit.

In dit artikel in Religie & Samenleving beschrijft Markus Altena Davidsen hoe de perspectiefgerichte benadering van het vakgebied L&R ingezet kan worden om verschillende vakvisies en hun achterliggende bedoelingen met elkaar te integreren. De kernvragen, kerninzichten, vaardigheden en werkvormen van de verschillende perspectieven worden in de loop van 2022 en 2023 uitgewerkt door schrijfgroepen uit wetenschappers en vo-docenten de verschillende perspectieven. Elke schrijfgroep werkt aan een hoofdstuk voor het Inspiratieboek dat begin 2024 moet verschijnen.

De negen perspectieven van Levensbeschouwing en religie

Deze perspectieven zijn invalshoeken om vragen te stellen aan het onderwerp dat je bestudeerd. Elk vakgebied heeft eigen perspectieven (F.Janssen) die nader uitgewerkt worden in kernvragen, kerninzichten en concepten die je er bij gebruikt. Door met de perspectieven te gaan werken krijgen leerlingen toegang tot dit vakgebied, doen kennis er over op, en komen tot inzichten voor hun eigen mens en wereldbeeld, hun eigen levensbeschouwelijke principes. Onderstaande placemat kun je gebruiken bij het ontwikkelen van je programma. per thema of onderwerp kun je kiezen welke perspectieven vooral en welke daarnaast ook nog aan bod moeten komen.