Met de start van het Vakdidactisch Meesterschapsteam (VDMT) Levensbeschouwing & Religie (L&R) geven universiteiten een belangrijke impuls. In dit bericht informeren we je graag over doel en activiteiten.

De oprichting van dit meesterschapsteam markeert een belangrijke stap in het versterken van onderwijs en onderzoek op het gebied van levensbeschouwelijke vorming in Nederland. Dit initiatief, dat wordt gedragen door diverse universiteiten (RUG, RU, VU, UvA, UL, TiU en UU), zet in op kennisdeling, samenwerking en innovatie binnen het vakdidactisch domein. Wat houdt dit team precies in, en welke concrete plannen liggen er voor de komende periode?

Wat is het VDMT L&R?
Het VDMT is een samenwerkingsverband dat vakdidactisch onderwijs en onderzoek naar een hoger niveau wil tillen. Binnen de geesteswetenschappen bestaan al meerdere vakdidactische meesterschapsteam. Voor onder andere moderne vreemde talen, geschiedenis, L&R en klassieke talen is een vakdidactisch meesterschapsteam gevormd. Het doel van het VDMT is om per vakgebied de verschillende initiatieven te bundelen en vakdidactisch onderwijs en onderzoek te stimuleren op zowel hbo- als universitair niveau. Daarbij wordt nadrukkelijk gekeken naar hoe instellingen elkaar kunnen versterken en aanvullen.

Het team van het VDMT L&R heeft een kerngroep van vakdidactici samengesteld, bestaande uit Markus Davidsen, Cok Bakker, Natascha Kiensta en Juliëtte van Deursen-Vreeburg (voorzitter). Deze kernleden vormen de binnenkring van het VDMT L&R. In de buitenkring zitten de vakdidactici en aan het vakgebied gerelateerde universitair docenten en hoogleraren van de RUG, RU, UvA, UL, TiU en UU. Deze structuur biedt een solide basis om concrete plannen te realiseren.

De speerpunten van het VDMT
Het team heeft vijf centrale doelen geformuleerd om richting te geven aan hun inspanningen:

1. Bevordering van vakdidactisch onderzoek: Het stimuleren van promotieonderzoek en ander vakdidactisch onderzoek is een belangrijke prioriteit. Zo wordt bijvoorbeeld gekeken naar mogelijkheden voor leraren om met ondersteuning van beurzen, zoals de Dudoc-Alfa beurs en de NWO promotiebeurzen leraren, promotietrajecten te starten.
2. Kennisdeling en samenwerking: Het delen van relevante vakdidactische kennis, waaronder internationale publicaties en onderzoek, staat hoog op de agenda. Het VDMT L&R onderzoekt ook hoe deze informatie toegankelijk gemaakt kan worden, bijvoorbeeld via een centrale website.
3. Verbetering van vakdidactisch onderwijs: Samenwerking tussen hbo- en universitaire lerarenopleidingen is essentieel. Er wordt ingezet op afstemming en uitwisseling van best practices om het onderwijs te versterken.
4. Bijdrage aan de lerarenopleidingen en het lerarentekort: Door flexibele trajecten en zij-instroomprogramma’s te ontwikkelen, wil het VDMT bijdragen aan het verminderen van het lerarentekort. Ook wordt gekeken naar manieren om docenten verder te professionaliseren.
5. Ondersteuning bij maatschappelijke thema’s: Het VDMT richt zich ook op bredere thema’s zoals burgerschap, ethische vorming en schoolidentiteit. Dit biedt een waardevolle context voor vakdidactisch onderwijs en onderzoek.

Lopende initiatieven
Het VDMT L&R zit niet stil. Er zijn diverse projecten in ontwikkeling, waaronder:

• Informatiebijeenkomsten voor geïnteresseerden in een promotietraject op het gebied van levensbeschouwelijk onderwijs. Zo wordt informatie gegeven over financieringsmogelijkheden en inhoudelijke ondersteuning voor mensen die een aanvraag willen doen.
• Thematische publicaties: Markus Davidsen werkt aan een speciaal nummer van het tijdschrift Religie & Samenleving over vakdidactiek.
• Studiedagen en scriptieprijzen: Er worden plannen uitgewerkt voor een studiedag waarin hbo- en universitaire opleidingen vakdidactisch onderwijs met elkaar kunnen uitwisselen. Daarnaast wordt nagedacht over een prijs voor het beste vakdidactische ontwerp door studenten, waarmee innovatief lesmateriaal in de schijnwerpers wordt gezet.
• Centrale kennisbank: Het VDMT L&R verkent de mogelijkheid om een online platform te lanceren waar literatuur, artikelen en ander materiaal kunnen worden verzameld en gedeeld. Dit zou een waardevolle bron kunnen zijn voor docenten, onderzoekers en studenten.

Samenwerking binnen het veld
Een belangrijk aspect van het VDMT L&R is de afstemming met bestaande netwerken zoals Narthex, VDLG en LERVO. Het doel is om overlapping te vermijden en juist complementariteit te bevorderen. Dit wordt ondersteund door nauwe samenwerking met betrokken vakgroepen en universiteiten. Tilburg University speelt bijvoorbeeld een belangrijke rol door financiële middelen beschikbaar te stellen voor de organisatie van activiteiten.

Wat kunnen we verwachten?
Het VDMT L&R heeft in 2024 een concreet plan opgesteld en voorgelegd aan relevante vakgroepen en instellingen. Dit plan is inmiddels geaccordeerd en openbaar gemaakt. Ook worden aanvullende activiteiten gepland, zoals workshops en studiedagen.

Met deze initiatieven bouwt het VDMT L&R voort op de kracht van samenwerking en innovatie. Het team nodigt geïnteresseerden van harte uit om mee te denken en bij te dragen aan de verdere ontwikkeling van vakdidactiek Levensbeschouwing & Religie in Nederland.

Meer informatie over het VDMT L&R en over het projectplan is beschikbaar op hun website: Levensbeschouwing en Religie | Home.

Dit artikel is ook verschenen in Narthex 25.2, het vaktijdschrift van de Vereniging van docenten levensbeschouwing en godsdienst VDLG. een abonnement is gratis bij lidmaatschap van de VDLG.