De vele perspectieven en de ene mens – een uitdaging voor levensbeschouwelijk onderwijs

Een recensie van ‘Nieuwe werelden openen’ door Bert Roebben. 

Goede religieuze educatie steunt op levensbeschouwelijke geletterdheid, door de Engelse onderwijskundige Martha Shaw gedefinieerd als “worldview literacy”. Het gaat om een gemeenschappelijke “grammatica”, die de verschillende “moedertalen” van leerlingen in de klas met elkaar verbindt. Die geletterdheid is nodig om elkaar minstens te verstaan en het over hetzelfde te hebben. Zij maakt mensen mondig: vaardig in het benoemen van eigen ervaringen en achtergronden in de communicatie met elkaar. “Waar dit leerproces niet of onvoldoende gebeurt, zal het religieuze taalspel in al zijn ambiguïteit en diversiteit ongedefinieerd blijven en op zichzelf gaan woekeren. Kinderen verliezen dan de moed, de goesting en het overzicht om zelfstandig te denken en te handelen in dit complexe veld. In Europa mogen we van geluk spreken dat religieuze en levensbeschouwelijke diversiteit in de klas in grote mate ter sprake kan komen” (zie mijn “Godsdienstpedagogische cartografie”, p. 47). In de huidige geopolitieke omstandigheden lijkt dit me een Europese verworvenheid die we ons niet mogen laten ontfutselen. Integendeel, we moeten er trots op zijn en er zorg voor dragen.

In Nederland hebben de partners van het Expertisecentrum LERVO deze uitdaging begrepen en met succes de handen in elkaar geslagen om met academische, identiteitsbetrokken en praktijkgeorienteerde steun een basiscurriculum voor levensbeschouwelijke geletterdheid te ontwerpen en te implementeren. Dit op zich is al een hele krachttoer, die wellicht veel voorafgaand overleg vroeg, maar vooral ook de moed om aan te pakken, ideologische grenzen te overschrijden en bij elkaar in de leer te gaan. Respect!

Het resultaat is een perspectiefgerichte didactiek, die zowel het lerend subject als de zaak zelf ernstig neemt en het geheel kadert in de maatschappelijke aandacht voor burgerschapsvorming. In het eerste inspiratieboek worden vooral perspectieven ontwikkeld die met persoon en zaak vandoen hebben, in het volgende komen eerder de maatschappelijke perspectieven aan bod. In wat volgt bespreek ik drie positieve aspecten van dit eerste boek en drie open aspecten die nog verdere uitwerking behoeven.

Lees hier de hele recensie die gepubliceerd werd in Narthex 25-2