Handboek vakdidactiek Levensbeschouwing en religie

Monique van Dijk – Groeneboer et al.

Hieronder vind je de inhoudsopgave. Om het zoeken te vergemakkelijken hebben we de auteurs bij de betreffende bijdragen gezet. Het is de bedoeling om het boek hier per artikel beschikbaar te maken. Nog even geduld. Het is hier te downloaden als PDF.

Inhoud

Algemene inleiding – Leven en leren vanuit je wortels – Monique van Dijk-Groeneboer en Jan Marten Praamsma 9

Deel I – Fundamenten 19

Inleiding deel I – Een appel op leerling en docent – Jan Marten Praamsma, Monique van Dijk-Groeneboer en Kees Hamers 21

De leerling 

1. Perspectief van de leerling – Monique van Dijk-Groeneboer en Rieks Hekman 27

2. Thuis in de maalstroom: de maatschappelijke context van levensbeschouwelijk onderwijs – William R. Arfman 40

Levensbeschouwelijk leren en vormen op school 

3. Levensbeschouwelijk leren – Gerdien Bertram-Troost – 51

4. Identiteit, een gegeven en in wording – Ina ter Avest en Cok Bakker  62



Het schoolvak 

5. Korte geschiedenis van het schoolvak godsdienst/levensbeschouwing – Jan Marten Praamsma 81

6. Doelstellingen voor het vak godsdienst/levensbeschouwing – Kees Hamers en Jojanne Kemman 103

7. Positionering van het vak G/L binnen het voortgezet onderwijs – Michael Kruiper 117

De docent

8. De persoon van de docent. Ik geef les in ‘wie ik ben’. – Jojanne Kemman 127

9. Het professionele zelf – Edwin van de Zande 140

10. Theologische bijdragen voor leraarschap – Natascha Kienstra 151

11. Stage: drie facetten van ontwikkeling – Olav Boelens 164

12. Onderzoek door docenten. Zes richtingwijzers – Erik Renkema 169

Deel II – Benaderingswijzen 177

Inleiding deel II – Vakdidactische concepten als oriëntatiehulp in een complex levensbeschouwelijk landschap – Bert Roebben 179

Leren en didactiek 

13. Hermeneutisch leren in het vak godsdienst – Didier Pollefeyt 187

14. Mystagogisch-communicatief leren – Juliëtte van Deursen– Vreeburg 201

15. Leren levensbeschouwelijk waarderen door middel van vijf didactische basishandelingen – Arwin van Wilgenburg 214

16. Van elementariseren naar leeromgevingen ontwerpen – Henk Kuindersma 226

17. Interlevensbeschouwelijke dialoog!? De leraar godsdienst/ levensbeschouwing maakt het verschil – Kris Vanspeybroek 241

18. Leren door dialoog in het vak godsdienst/levensbeschouwing – Jochem Quartel 257

19. Narratief levensbeschouwelijk onderwijs – Isolde de Groot  265

20. Ethiekonderwijs in Europa: een Community of Ethics Teachers (COMET) – Natascha Kienstra 277

21. Religiewetenschappelijke vakdidactiek – Markus Altena Davidsen 288



Vervolg Deel II 

22. De fenomenologische benadering in het vak godsdienst/ levensbeschouwing – Jan van Wiele 300

23. (Inter)levensbeschouwelijk hermeneutiseren – Gijs van Gaans 316

24. Het didactische model van Clive Erricker: een conceptuele benadering van het vak Godsdienst/ Levensbeschouwing – Jeannette den Ouden – 332

25. Exposeren doet je leren. Beeldende kunst als toonbeeld voor het omgaan met ervaringen van zinloosheid – Tuur de Beer 341

Leren en leerplan 352

26. Curriculumontwikkeling: een praktische handleiding – Hans van den Bemt 353

27. Lesmethodes: geschiktheid en bruikbaarheid – Jos de Pater 367

28. Het geactualiseerde curriculum rooms-katholieke godsdienst in Vlaanderen – Ronald Siedsens 391


Deel III – Praktijk 401

Inleiding deel III – Van de theorie naar de praktijk – Sacha van der Zande 403

Leeractiviteiten en werkvormen 

29. Het gebruik van werkvormen bij het vak Godsdienst en Levensbeschouwing – Juna Hein 415

30. Dialogisch schrijven. Een werkvorm bij de interlevensbeschouwelijke dialoog – Kees Hamers 428

31. Differentiëren in lessen Godsdienst/Levensbeschouwing – Jos de Pater 441

32. Het ontwerpen van een les godsdienst of levensbeschouwing – Marco Otten 449

33. Digitale didactiek – Lennart Becking 465

34. Beelddidactiek: over het gebruik van religieuze beelden als bron – Joël Valk 489

35. De rollen van de leraar GL (en van de leerlingen) – Jojanne Kemman 503

Toetsen en beoordelen 

36. Toetsen en beoordelen – Jos de Pater 517

Medewerkers en auteurs